طرز تهیه سس بشامل شامل یا همان سس لازانیا چندین دستور پخت مختلف دارد. سس بشامل را به‌عنوان سس سفید هم می‌شناسیم، اما نباید آن را با مایونز اشتباه گرفت. این سس یکی از پایه‌ای‌ترین و محبوب‌ترین سس‌های آشپزی فرانسوی است. این سس لطیف و کرمی به دلیل طعم و کاربرد گسترده‌اش در بسیاری از غذاهای بین‌المللی، جایگاه ویژه‌ای در آشپزی پیدا کرده است. در این مقاله، طرز تهیه سس بشامل را با جزئیات کامل برایتان می‌گوییم و به نکته‌هایی هم می‌پردازیم که در بهتر شدن سس بشامل تأثیر دارند.
مواد لازم برای طرز تهیه سس بشامل (سس لازانیا)
برای تهیه سس بشامل یا همان سس مورد استفاده در لازانیا به مواد اولیه خاصی نیاز ندارید. این وسایل معمولاً در هر آشپزخانه‌ای پیدا می‌شوند و لازم نیست خرج اضافی‌ای برای آن داشته باشید.
۵۰ گرم کره
۵۰ گرم آرد سفید
شیر به اندازه ۵۰۰ میلی‌لیتر (۲ لیوان)
نمک و فلفل به میزان لازم
جوز هندی، یک‌چهارم قاشق چای‌خوری (استفاده از جوز هندی اختیاری اس ولی توصیه میشود)
طرز تهیه سس بشامل یا سس سفید
خیلی‌ها فکر می‌کنند که طرز تهیه سس بشامل زمان‌بر است و آن را به‌طور کامل از غذا حذف می‌کنند. در حالی که این سس را میتوان در زمان بسیاری کوتاهی آماده کرد و طعم غذا را چند برابر بهتر کرد.
1- آماده‌سازی مواد اولیه
ابتدا تمام مواد اولیه را آماده کرده و کنار دست خود بگذارید. دقت کنید که کره و شیر حتماً تازه باشند تا کیفیت نهایی سس تحت تأثیر قرار نگیرد.
2- تهیه روکس (Rouxe)
روکس ترکیبی از آرد و کره است که به‌عنوان پایه بسیاری از سس‌ها از جمله بشامل استفاده میشود. برای این کار لازم است تا در یک قابلمه متوسط، کره را روی حرارت ملایم ذوب کنید. دقت کنید که کره نسوزد و فقط به آرامی ذوب شود. سپس آرد را به کره اضافه کرده و با یک همزن دستی یا قاشق چوبی، آن را مرتب هم بزنید. این کار را به مدت ۲ تا ۳ دقیقه ادامه دهید تا آرد طلایی‌رنگ شود و بوی خامی‌اش از بین برود.
3- اضافه کردن شیر
شیر را به آرامی و کم‌کم به مخلوط آرد و کره اضافه کنید. در حین اضافه کردن شیر، مرتب مایع را هم بزنید تا مخلوط یکدست شود و گلوله نشود. پس از اضافه کردن تمام شیر، حرارت را متوسط نگه دارید و هم‌زدن را ادامه دهید تا سس شروع به غلیظ شدن کند. این مرحله حدود ۵ تا ۷ دقیقه زمان می‌برد.
4- افزودن ادویه‌ها
وقتی سس به غلظت مناسب رسید، نمک، فلفل و جوز هندی را اضافه کنید. مزه سس را بچشید و ادویه‌ها را طبق سلیقه خودتان کم و زیاد کنید.
نکات حرفه‌ای برای تهیه سس بشامل بی‌نقص
استفاده از شیر گرم: اگر شیر را قبل از اضافه کردن به روکس گرم کنید، احتمال گلوله شدن سس کاهش پیدا می‌کند و فرآیند تهیه آن هم سریع‌تر میشود.
هم زدن مداوم: هم‌زدن مداوم یکی از کلیدهای موفقیت در تهیه سس بشامل است. این کار مانع از ته گرفتن یا گلوله شدن سس میشود.
تنظیم غلظت: اگر سس شما بیش از حد غلیظ شد، می‌توانید کمی شیر به آن اضافه کنید و دوباره هم بزنید. اگر رقیق بود، چند دقیقه دیگر روی حرارت نگه دارید تا غلیظ شود و به اصطلاح، خودش را بگیرد.
انواع غذا با سس بشامل
سس بشامل کاربردهای بسیار گسترده‌ای در آشپزی دارد و در غذاهای زیادی استفاده میشود. این سس فرانسوی تبدیل به چاشنی خوشمزه‌ای برای بسیاری از غذاها شده است و در بین ایرانی‌ها هم طرفداران زیادی دارد. از جمله این غذاها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
لازانیا: یکی از اجزای اصلی برای تهیه یک لازانیای خوشمزه، سس بشامل است که لایه‌های پاستا را مرطوب و خوش‌طعم می‌کند. برای تهیه سس لازانیا بدون شیر، می‌توانید از شیر گیاهی استفاده کنید.
گراتن: این سس به عنوان پایه‌ای برای گراتن‌های مختلف مانند گراتن سیب‌زمینی و گراتن سبزیجات استفاده میشود. بشامل بافت گراتن را نرم می‌کند و طعم آن را چند برابر خوشمزه‌تر می‌سازد.
پاستا: با اضافه کردن پنیر رنده شده به سس بشامل، می‌توانید یک سس پاستای کرمی تهیه کنید.
سوپ: در برخی از سوپ‌ها مانند سوپ قارچ یا سوپ خامه‌ای، از بشامل برای ایجاد بافتی غنی و طعمی بی‌نظیر استفاده میشود.
ارزش غذایی سس بشامل
سس بشامل به دلیل استفاده از مواد اولیه مانند کره، آرد و شیر، منبعی غنی از انرژی، چربی و کلسیم است. شیر موجود در این سس منبع اصلی کلسیم و پروتئین است که به تقویت استخوان‌ها و عضلات کمک می‌کند، در حالی که کره کالری بالایی به آن اضافه می‌کند. هر چند این سس می‌تواند گزینه‌ای خوشمزه برای بهتر کردن طعم غذا باشد، اما به دلیل محتوای چربی اشباع، بهتر است در مصرف آن زیاده‌روی نکنید. برای افرادی که به دنبال جایگزین‌های کم‌چرب هستند، میتوان از شیر کم‌چرب یا کره گیاهی استفاده کرد تا ارزش غذایی سالم‌تری داشته باشد.
مشکلات رایج در تهیه سس بشامل و راه حل‌ها
بعضی مشکلات هستند که ممکن است برای هرکسی در هنگام تهیه سس بشامل پیش آمده باشد. معمولاً میتوان با رعایت چند نکته ساده، از بروز این مشکلات جلوگیری کرد.
گلوله شدن سس
دلیل گلوله شدن سس بشامل معمولاً به‌خاطر افزودن سریع شیر یا کم هم‌زدن آن است.
راه حل: از یک صافی استفاده کنید تا گلوله‌ها را از سس جدا کنید. همچنین می‌توانید با همزن برقی سس را صاف کنید.
غلیظ نشدن سس
دلیل غلیظ نشدن سس بشامل می‌تواند نسبت‌های اشتباه آرد و کره یا کم‌بودن زمان پخت باشد.
راه حل: مقدار بیشتری روکس (ترکیب آرد و کره) به سس اضافه کنید و هم بزنید.
تغییر طعم سس
دلیل تغییر طعم سس بشامل ممکن است استفاده از کره یا شیر مانده باشد.
راه حل: همیشه از مواد اولیه با کیفیت و تازه استفاده کنید.
روش‌های ذخیره و نگهداری سس بشامل
یخچال: سس بشامل را می‌توانید تا ۳ روز در یک ظرف دربسته در یخچال نگهداری کنید. برای استفاده مجدد، آن را روی حرارت ملایم گرم کنید و کمی شیر به آن اضافه کنید تا بافتش به حالت اولیه برگردد.
فریزر: اگر قصد نگهداری طولانی‌مدت را دارید، سس را در ظرف مناسب فریز کنید. به یاد داشته باشید که ممکن است بافت سس پس از یخ‌زدایی کمی تغییر کند.
نتیجه‌گیری
سس بشامل یکی از سس‌های پایه در آشپزی است که با یادگیری طرز تهیه آن می‌توانید به غذاهای خود عمق طعم و بافت بیشتری بدهید. این سس نه تنها ساده و سریع آماده میشود، بلکه کاربردهای متنوعی نیز دارد که می‌تواند خلاقیت شما را در آشپزی افزایش دهد. حالا که طرز تهیه سس بشامل را یاد گرفتید، دست به کار شوید و این سس بی‌نظیر را در دستورهای غذایی خود به کار ببرید.
